KriptoParanız KriptoCüzdan ile güvende
Geçtiğimiz yazıda KriptoBorsalar’dan nasıl alım yapabileceğimizden bahsetmiş ancak devamını bu yazıya bırakmıştık. KriptoBorsa’dan aldığınız bir KriptoPara’yı nerede tutmalısınız? KriptoBorsa’da mı durmalı, yoksa başka bir yerde mi? O başka yer neresi? Peki ya KriptoBorsa’dan alım yapmak değil de bir arkadaşınız size direkt KriptoPara göndermek istese? Yapabilir mi? Eğer yapabiliyorsa nereye gönderecek, nasıl gönderecek?
Anlatalım:
KriptoBorsalar güvenli mi?
KriptoPara dediğimiz özünde elektronik olarak saklanan fiziksel olarak elimizde tutamadığımız bir varlık. Zaten bu nedenle pek çok kişi KriptoPara’ya kuşkuyla bakıyor. Ama daha önce de birçok kez anlatmaya çalıştığımız gibi, günümüzde gelişen ekonomi ve ticaret nedeniyle fiziksel olarak hiçbir parayı elimizde tutmuyoruz. Hepsi sanal ortamda genelde banka hesaplarımızda duruyor. Yastık altında tutanınız da vardır eminim ama ne kadar güvenli ciddi şekilde tartışılır.
Peki parayı bankada tutmak ne kadar güvenli? Devletin 100,000 TL’ye kadar garantisi var. Üstü için risk her zaman mevcut maalesef.
Ya KriptoBorsa’daki hesaplarınız? Onlar için böyle bir garanti yok. Bu borsaların sitelerinde ne kadar güvenli olduklarına dair açıklamalar var. Güvenip güvenmemek size kalmış. Ama başından beri bahsettiğimiz gibi yeni teknolojiler ve KriptoPara dünyası merkezi olmayan bir sistem ruhu ile işliyor. Ama KriptoBorsa merkezi bir yapı, dolayısı ile bu işin ruhuna aykırı. Zira daha önce de pek çok kez söylediğimiz gibi “üçüncü partiler aslında güvenlik açığıdır(“trusted third parties are security holes”). KriptoBorsalar’a soracak olursanız ne kadar güvenli oldukları ile ilgili web sitelerinde pek çok argümanları var. Örneğin çalınmaya ve dışarıdan sızmaya karşı, bu borsalar ellerindeki müşterilere ait KriptoParalar’ın %90’ından fazlasını online değil, off-line (çevrim dışı) tutuyorlar ki, dışarıdan giriş olsa da ulaşılamasın. Ancak yine insanın olduğu her yerde tedbirli olmakta fayda var. Peki ne yapmalı?
Efendim, biliyorsunuz KriptoParalar’ın en önemli özelliklerinden biri kişileri kurumlara bağımlılıktan kurtarıyor olması. Bu nedenle çok rahat bir şekilde satın aldığınız parayı kendinizde tutmanız mümkün. İyi ama sanal değil miydi bu paralar? Fiziksel olarak ortada değillerdi. Nasıl olacak da kendimde tutacağım? Cevabı KriptoCüzdan.
Bitcoin’i böyle taşıyamazsınız Kaynak |
KriptoCüzdan nedir, nasıl çalışır?
İşin en başından başlarsak, daha önceki yazılarımızda Bitcoin örneğinden yola çıkarak, bir kişinin diğerine nasıl para gönderdiğini anlatmıştık. Kısaca hatırlatırsak, Blockchain kendi sistemi üzerinden geçen işlemleri binlerce makine üzerinde tutan bir kayıt defteri idi.
Bu sistemde, kullanıcı kişilerin adı belli değil, bilinmiyorlar, sadece kendilerine ait adresleri var (aynı e-posta adresi gibi). Bu adreslere gönderilen ve bu adreslerin gönderdiği paralar ise sistem üzerinden şeffaf bir şekilde tutuluyor, yani herkesin görebileceği şekilde ulaşılabiliyor (hem de Bitcoin’in başladığı 2009 yılından bugüne kadar).
Bu adreslere girebilmek için ise kendimize ait Özel ve Genel Anahtarlar kullanıyoruz. Bir nevi e-posta adresine girmek için kullandığımız kullanıcı adı ve şifre gibi düşünün. Kullanıcı adını Genel Anahtar’a, şifreyi ise Özel Anahtar’a benzetmek çok da yanlış olmaz. Kullanıcı adını yani Genel Anahtarınızı herkese verebilirsiniz (ki size e-posta, ya da burada KriptoPara göndersinler), ama şifrenizi yani Özel Anahtarı kimseye söylememelisiniz (ki hesabınıza girip mesajlarınızı okumasınlar ya da buradaki örnekte KriptoParanızı yürütmesinler). İşte KriptoCüzdan dediğimiz bu Özel ve Genel Anahtarları depolayan yer.
)
KriptoCüzdanın pek çok çeşidi var ve bir sonraki bölümde onlardan bahsedeceğiz. Ama nasıl çalıştığına gelince aslında basit. Kullanacağınız KriptoParayı taşıyabilecek bir KriptoCüzdan yaratmak demek, size ait bir Genel Anahtar ile bu KriptoParanın bulunduğu Blockchain sistemine kayıt yaptırmak demek. Sonrasında Genel Anahtarı kullanarak buraya arkadaşınız tarafından para gönderilmesini sağlayabilir, sistem içinde ne kadar paranız olduğuna bakabilir, ya da KripoPara borsasından almış olduğunuz KriptoParaları sadece kendinize ait olan bu KriptoCüzdan’a çekebilirsiniz.
Arkası Yarın
Bir sonraki yazıda da KriptoCüzdan çeşitlerine, fayda ve risklerine değinelim ki, hangi KriptoCüzdan size uygun, karar vermenize yardımcı olsun.
Not: Yazdığımız tüm yazıların bir bütünlük içinde nelerden oluştuğuna bakmak isterseniz Hakkımızda sayfasına göz atabilirsiniz.